Chỉ số P/B là gì? Ý nghĩa và cách tính (Chuẩn , Nhanh nhất)

Chỉ số P/B dùng để so sánh giá trị thực tế của cổ phiếu với giá trị ghi trên sổ sách của cổ phiếu đó. Nó được các nhà đầu tư sử dụng để tìm kiếm những cổ phiếu có khả năng tăng trưởng tốt trong tương lai. Để hiểu rõ chỉ số P/B là gì? Chỉ số P/B bao nhiêu là tốt? Mời các bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây, Đầu tư đúng cách sẽ cung cấp cho các bạn tất cả những thông tin chi tiết về chỉ số pb (Price to Book Value Ratio).

Chỉ số P/B là gì? Ý nghĩa và cách tính
Chỉ số P/B là gì? Ý nghĩa và cách tính

Chỉ số P/B là gì?

Chỉ số P/B là từ viết tắt của Price to Book Value Ratio hay còn được gọi là tỷ số P/B, hệ số P/B. Đây là chỉ số dùng để so sánh giá trị thực tế của một cổ phiếu so với giá trị ghi sổ của chính cổ phiếu đó.

Chỉ số P/B phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như tốc độ tăng trưởng, doanh thu, lợi nhuận, lợi thế cạnh tranh, độ an toàn về mặt tài chính, ngành nghề kinh doanh và cả những điều kiện kinh tế vĩ mô như lãi suất, lạm phát, GDP, GNP….

Chỉ số P/B được sử dụng như một công cụ hữu ích giúp các nhà đầu tư phán đoán được cổ phiếu có đang bị định giá thấp hơn giá trị thực của nó hay không, từ đó đưa ra được quyết định mua vào hoặc bán ra.

Công thức tính:

P/B = Giá thị trường của cổ phiếu (Price) / Giá trị ghi sổ của cổ phiếu (Book value per Share)

Ý nghĩa của chỉ số P/B

Chỉ số P/B cho cho chúng ta biết giá cổ phiếu đang cao hơn hay thấp hơn giá trị ghi sổ tại doanh nghiệp bao nhiêu lần.

  • Khi chỉ số P/B này cao tức là thị trường đang có nhiều kỳ vọng về loại cổ phiếu này, doanh nghiệp có thể làm ăn tốt trong tương lai. Chính vì thế mà các nhà đầu tư sẵn sàng bỏ ra một số tiền cao hơn giá trị ghi sổ của doanh nghiệp để có thể sở hữu nó.
  • Nếu chỉ số P/B thấp tức là các nhà đầu tư không mấy khả quan về tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Chính vì vậy mà họ chỉ có thể bỏ ra mức giá thấp để mua cổ phiếu. Hoặc một trường hợp nữa là doanh nghiệp đang trong quá trình hồi phục sau khủng hoảng, kết quả kinh doanh của doanh nghiệp đang ngày một tăng lên khiến cho giá trị cổ phiếu trên sổ sách cũng tăng lên. Như vậy, trong trường hợp này, cổ phiếu đang bị định giá thấp hơn giá trị thực của nó. Đây chính là cơ hội cho các nhà đầu tư mua vào và thu về lợi nhuận trong tương lai.

Cách tính chỉ số  P/B

Chỉ số P/B được tính theo công thức sau:

cong thuc tinh p/b

Giá trị ghi sổ trên 1 cổ phiếu = (Tổng giá trị tài sản – Giá trị tài sản vô hình – Nợ) / Số lượng cổ phiếu lưu hành

Giá trị ghi sổ cho chúng ta biết: giá trị tài sản (hữu hình) của doanh nghiệp còn lại là bao nhiêu, nếu ngay lập tức doanh nghiệp ngừng hoạt động, không kinh doanh nữa.

Ví dụ cách tính chỉ số P/B năm 2018 của NT2

Để tính toán chỉ số P/B năm 2018 của CTCP Điện lực dầu khí Nhơn Trạch 2 (Mã: NT2)

Bước 1: Xác định Giá trị ghi sổ (Book Value) dựa vào Bảng cân đối kế toán 2018 của NT2.

Các ẩn số bạn cần tìm kiếm đó là:

(*Tôi sẽ lấy đơn vị là tỷ đồng để chúng ta dễ hình dung và quan sát).

Chi-so-PB-NT2

  • Tổng tài sản: 8.852 tỷ đồng
  • Giá trị tài sản vô hình: 25 tỷ đồng

Chi-so-PB-NT2

  • Và, Nợ phải trả: 5.169 tỷ đồng.

Khi đó, Giá trị ghi sổ 2018 của NT2 là: 8.852 -25 – 5.169 = 3.658 tỷ đồng

Số lượng cổ phiếu lưu hành của NT2 năm 2018 là: 287.876.029 cổ phiếu

=> Giá trị ghi sổ trên 1 cổ phiếu là: 3.658 tỷ / 287.876.029 cổ phiếu = 12.710 (đồng/CP)

Bước 2: Xác định Giá thị trường (Price)

Về Giá thị trường, con số này khá dễ lấy, hãy xem Lịch sử giá giao dịch của cổ phiếu NT2.

Chi-so-PB-NT2

Giá đóng cửa tại phiên cuối cùng của năm 2018 (tại ngày 28/12/2018) của NT2 là 24.600 đồng/cổ phiếu.

Bước 3: Tính chỉ số P/B năm 2018

Lấy Giá thị trường chia cho Book Value per Share…

Ta sẽ tính được chỉ số P/B của NT2 trong năm 2018 bằng 1,94 (= 24.600 / 12.710).

Giá đóng cửa tại phiên cuối cùng của năm 2018 (tại ngày 28/12/2018) của NT2 là 24.600 đồng/cổ phiếu.

Bước 3: Tính chỉ số P/B năm 2018

Lấy Giá thị trường chia cho Book Value per Share…

Ta sẽ tính được chỉ số P/B của NT2 trong năm 2018 bằng 1,94 (= 24.600 / 12.710).

 

Chỉ số P/B bao nhiêu thì tốt?

Trên thực tế sẽ không có một giá trị cụ thể nào để biết chỉ số P/B bao nhiêu là tốt.  Tuy nhiên, các nhà đầu tư có kinh nghiệm lâu năm trên thị trường chứng khoán cho rằng:

  • Những công ty có mức tăng trưởng cao, cổ phiếu mang lại mức thu nhập bền vững thì chỉ số P/B càng cao càng tốt.

Ví dụ: Cổ phiếu Vinamilk (VNM) đang có chỉ số P/B là 5,61 (được tính vào ngày 31/5/2021).

chi so pb bao nhieu la tot

  • Ngược lại, nếu như công ty đó thiên về chất lượng nhiều hơn thì chỉ số P/B có thể không cần phải quá cao.

Ví dụ: Cổ phiếu của tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (VNS) hiện đang có chỉ số P/B là 1,02 (được tính vào ngày 31/5/2021).

Tuy nhiên, nếu như bạn là một nhà đầu tư vừa mới tham gia vào thị trường và chỉ phán đoán cổ phiếu dựa vào chỉ số P/B thì lời khuyên của chúng tôi là bạn nên đầu tư vào những doanh nghiệp có P/B nhỏ hơn 1,5. Như vậy, độ rủi ro có thể được giảm xuống khi công ty gặp phải biến động bất thường. Bởi lẽ, những công ty có chỉ số P/B thấp là những công ty có chất lượng, khả năng xoay sở khi gặp biến cố sẽ nhanh nhạy hơn.

Bên cạnh đó thì nếu như một doanh nghiệp có tình hình kinh doanh chỉ ở mức trung bình, mức tăng trưởng năm thua lỗ, nếu chỉ số P/B ở mức cao thì đó không phải là sự lựa chọn tốt, nhà đầu tư nên tránh xa.

Ưu điểm và nhược điểm của chỉ số P/B

Ưu điểm của chỉ số P/B

Giá trị ghi sổ thường luôn dương, nên có thể áp dụng để định giá những doanh nghiệp thua lỗ.
Giá trị ghi sổ thường ổn định hơn EPS. Do đó, trong nhiều trường hợp, khi EPS biến động quá lớn, thì việc áp dụng P/B để xem xét sẽ hiệu quả hơn.

Nhược điểm của chỉ số  P/B

Chỉ số P/B chỉ phản ánh giá trị tài sản hữu hình của doanh nghiệp. Chỉ số không tính đến các tài sản vô hình như: thương hiệu, nhãn hiệu, uy tín, bằng sáng chế và các tài sản trí tuệ khác…

Đây đều là những lợi thế cạnh tranh vô hình nhưng có tầm ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp.

Một doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh càng lớn thì càng có nhiều lợi thế trong việc đàm phán với khách hàng, đối tác, hay nhà cung cấp.

Điều đó giúp doanh nghiệp có 1 biên lợi nhuận ở mức cao hơn so với trung bình ngành và duy trì ổn định trong một thời gian dài.

  • Giá trị ghi sổ có thể không phản ánh đúng giá trị thị trường của tài sản.

Ví dụ doanh nghiệp sở hữu 1 mảnh đất từ 5 năm trước. Hiện tại giá trị mảnh đất đã tăng gấp nhiều lần trước đây. Tuy nhiên, bảng cân đối kế toán sẽ chỉ thể hiện “giá gốc ban đầu” của mảnh đất mà thôi.

Hay một dây chuyền sản xuất đã hết khấu hao nhưng vẫn được sử dụng, hoạt động bình thường.

Như vậy, trong nhiều trường hợp, chúng ta sẽ dễ bị “đánh lừa” nếu chỉ sử dụng duy nhất chỉ số P/B để đánh giá.

Ý nghĩa của chỉ số P/B, Chỉ số P/B nói lên điều gì?

Ý nghĩa của chỉ số P/B thấp:

  • Cổ phiếu đang bị định giá thấp
  • Công ty đang gặp vấn đề (tài chính, kinh doanh…)
  • Tài sản thực tế của công ty thấp hơn so với phần ghi ở sổ sách (BCTC)

Ý nghĩa của chỉ số P/B cao:

  • Cổ phiếu đang định giá cao.
  • Triển vọng công ty trong tương lai rất tốt.
  • Công ty có nhiều tài sản ngầm đáng giá hơn nhiều như bất động sản, bằng sản chế, nắm cổ phần công ty khác.

Chỉ số P/B bao nhiêu là tốt và hợp lý?

Chỉ số P/B phụ thuộc vào  lợi nhuận, tốc độ tăng trưởng, lợi thế cạnh tranh, độ an toàn hay rủi ro về mặt tài chính, ngành kinh doanh của doanh nghiệp, điều kiện vĩ mô như lạm phát, lãi suất, tốc độ tăng trưởng GDP của đất nước.

Khi các yếu tố của doanh nghiệp như nhau, thì chỉ số P/B càng thấp càng tốt.

Nếu hỏi chỉ số P/B bao nhiêu là tốt? Thì câu trả lời là không có câu trả lời tuyệt đối chính xác. Nhưng công ty có thiên hướng tăng trưởng, blue chip bền vững thường sẽ có chỉ số P/B rất cao. Ví dụ như P/B của VNM >10 (cuối năm 2017), hay của VIC (P/B =10). Những công ty có thiên hướng giá trị thì có P/B thấp  như Vinasun (VNS) có P/B = 0.6, Hoàng Anh Gia Lai HAG  có P/B =0.5. Nhưng có vài gợi ý sau để bạn có thể lọc ra những cổ phiếu tốt và tránh xa cổ phiếu xấu:

  • Công ty tạm tạm, tăng trưởng năm được năm mất, thua lỗ, thiếu ổn định mà P/B cao (Ví dụ như P/B >1 chẳng hạn), P/B càng cao thì càng tránh xa.
  • Thực tế tài sản có thực sự đáng giá hay không? Ví dụ công ty có quá nhiều hàng tồn kho, khoản phải thu thì chỉ sổ P/B càng dễ là số ảo, khi đó giá trị sổ sách (Book value – BV) thực tế thấp hơn rất nhiều dẫn đến P/B bị tăng lên.
  • Yếu tố rủi ro của doanh nghiệp: như rủi ro về tài chính như Nợ,hay rủi ro về kinh doanh: khả năng xâm nhập ngành, rủi ro về quản trị như sự trung thực…

v.v…

Tuy nhiên, nếu nhà đầu tư chứng khoán chỉ thuần về sử dụng P/B, Ngọ sẽ đề xuất nhà đầu tư chỉ nên xem xét các doanh nghiệp có P/B < 1.5 Tất nhiên, bạn sẽ không có khả năng mua được những công ty tốt nhất như HPG, VNM, MWG, FPT nhưng bù lại bạn sẽ trách những anh chàng như ROS (khi viết bài này ROS > 150k)…

Nếu tính toàn cục thì P/B càng cao thì càng rủi ro hơn và ngược lại P/B thấp sẽ an toàn hơn, tuy nhiên nếu bạn không hiểu sâu về P/B bạn vẫn chết như thường. P/B cao thường gắn liền với công ty tăng trưởng, P/B thấp gắn liền với công ty giá trị. Tuy nhiên nếu bạn mua những công ty P/B thấp nhưng gặp vấn đề khó xoay chuyển tình thế hay những công ty có P/B quá cao nhưng triển vọng không quá tốt, bạn sẽ gặp rắc rối.

Thông thường, P/B từ 0.7-1.5 là bình thường. Khi bạn mua cổ phiếu có chỉ số P/B cao, hãy đảm bảo đó là những công ty chất lượng và tăng trưởng.

Ngoài ra, bạn có thể định giá dựa vào P/B quá khứ của chính doanh nghiệp với giả định chỉ số P/B không đổi, từ năm này qua năm khác. Tiến hành mua vào khi P/B thấp hơn đáng kể P/B trung bình quá khứ.

Ví dụ về chỉ số P/B

Chỉ số P/B của Vinamilk (mã VNM)

Nhận xét: Ngày 26/01/2018, BV của VNM là 16.54, trong khi giá P = 211.8 Khi đó P/BV =211.8/16.54 = 12.8

Thực tế từ trước đến giờ dù P/B của VNM luôn ở mức cao, nhưng VNM đã liên tục tăng giá từ khi niêm yết đến giờ, vì VNM là công ty tăng trưởng rất tốt và bền vững nên NĐT sẵn sàng trả tới 12.8 đồng cho 1 đồng vốn của VNM

Chỉ số P/B của ROS

CTCP Xây dựng FLC Faros (Mã: ROS) hoạt động trong ngành xây dựng, danh tiếng không có, họ làm việc và thi công dưới sự chỉ đạo của FLC, vì vậy tài sản vô hình của ROS rất yếu.

Chi-so-PB-ROS

Hiện chỉ số P/B của ROS là 2,96.

Tức, nhà đầu tư sẵn sàng chi gần 3 lần giá trị ghi sổ để sở hữu cổ phiếu ROS.

Vậy có xứng đáng?

Lợi nhuận của ROS rất khiêm tốn, trong khi tỷ lệ P/E quá cao. Chưa kể chất lượng tài sản được đem ra tính toán (các chỉ tiêu tài chính sẽ thể hiện rõ hơn) liệu có hợp lý?

Đây là ví dụ rõ nét về một cổ phiếu đang được định giá “quá cao” so với giá trị thực.

Khi bạn mua cổ phiếu có P/B cao, hãy chắc chắn rằng doanh nghiệp đó đang phát triển và có chất lượng.

Chỉ số P/B của DQC

CTCP Bóng đèn Điện Quang (Mã: DQC) hiện đang giao dịch ở mức giá thấp hơn giá trị ghi sổ của doanh nghiệp, vì thế chỉ số P/B vào khoảng 0,52.

Chi-so-PB-DQC

Lý do khiến DQC bị định giá thấp như vậy là do hiện tại doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn trong việc cạnh tranh với sản phẩm Trung Quốc khiến kết quả kinh doanh trong thời gian qua đi xuống, khiến giá cổ phiếu đi xuống theo.

Ở tình huống này, nếu bạn cảm thấy rằng triển vọng trong tương lai không mấy sáng sủa, thì DQC sẽ không đáng để đầu tư. Tuy nhiên, nếu bạn cảm thấy DQC sẽ có “những bước chuyển mình” trong thời gian tới, bạn sẽ có thể kiếm được khối tiền từ nó.

Những điều cần chú ý thêm về chỉ số P/B

Sự thay đổi P/B trong các sự kiện đặc biệt

Như vậy. Chỉ số P/B phản ánh số tiền nhà đầu tư bỏ ra so với vốn chủ sở hữu công ty, tức là mối quan hệ giữa giá thị trường và giá trị sổ sách.

Trong khi, giá cổ phiếu trên thị trường là thước đo của dòng tiền mà công ty sinh ra trong tương lai. Còn giá trị sổ sách (vốn chủ sở hữu) là một thước đo kế toán dựa trên lịch sử và hiện tại, tức là nó sẽ tăng hay giảm phụ thuộc vào lợi nhuận dương hay âm, công ty phát hành thêm cổ phiếu, việc trả cổ tức hay mua lại cổ phiếu.

Ví dụ thực tế trên TTCK Việt Nam: Mã DSN

Trước khi trả cổ tức: P = 60.000 đồng và cổ tức là 6.000 đồng, trong khi đó thì giá trị sổ sách DSN là B = 20.000 đồng.

  • P/B = 60.000 đồng/20.000 đồng = 3

Sau khi trả cổ tức thì: P mới = 54.000 đồng (= 60.000 – 6.000), cổ tức 6.000 đồng, thì B mới = 14.000 đồng (20.000 – 6.000).

  • Vậy P/B mới = 54.000/14.000 đồng = 3.85

Rõ ràng, chỉ 1 hành động của công ty thì chỉ số P/B đã tăng lên 30%.

DSN vẫn cứ là DSN thôi, tuy nhiên chỉ sau 1 ngày chia cổ tức nếu chỉ tính toán mỗi P/B thì đã tăng đến gần 30%!

Quan hệ giữa chỉ số P/B và ROE

Dù đã chia sẻ ở trên “P/B bao nhiêu là tốt”! Nhưng thực tế không có một con số cụ thể nào để đánh giá “P/B” tốt để đánh giá một cổ phiếu là thấp hơn giá trị thực. Mỗi ngành có đặc trưng tỷ lệ P/B khác nhau.

Mối quan hệ giữa P/B còn thể hiện bởi vốn hóa thị trường và vốn chủ sở hữu (tài sản ròng)

Vốn hóa thị trường là giá mà nhà đầu tư bỏ tiền ra mua toàn bộ công ty, và bằng giá 1 cổ phiếu nhân với tổng số lượng cổ phiếu đang lưu hành. Còn vốn chủ sở hữu thể hiện ở bảng cân đối kế toán nó thể hiện nếu công ty thanh lý hết công ty và trả hết nợ số tiền còn lại chính là giá trị sổ sách của DN.

Tỷ lệ P/B còn cung cấp cho nhà đầu tư chiến lược tìm kiếm cổ phiếu tăng trưởng với giá hợp lý, nên P/B sẽ được kết hợp với ROE (lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu).

Một cổ phiếu khi P/B cao và ROE thấp được xem như là cổ phiếu vượt quá giá trị như ROS (giá 200).

Khi ROE tăng lên thì chỉ số P/B tăng lên. Đó là lý do giải thích tại sao khi P/B của mã DSN cao nhưng nó vẫn rất vững vàng và tăng giá rất mạnh, ROE của DSN rất lớn.

Thật tuyệt vời, khi xác định những thông số chung hoặc phạm vi cho chỉ số P/B, sau đó xem xét các yếu tố và các cách định giá khác để đánh giá doanh nghiệp và dự báo tiềm năng tăng trưởng của công ty.

Tỷ lệ P/B thấp được nhà đầu tư giá tri ưa chuộng, P/B cũng được sử dụng nhiều bởi nhà phân tích. Theo truyền thống, bất cứ giá trị P/B nào dưới 1 được xem là tiềm năng cổ phiếu giá trị, và khả năng cho thấy đây là cổ phiếu bị định giá thấp. Tuy nhiên, những nhà đầu tư giá trị cũng thường xem xét cổ phiếu có P/B<3 là chuẩn của họ.

Sự ảnh hưởng của tài sản vô hình lên chỉ số P/B

Chúng ta thấy P/B thể hiện 2 điều là Vốn hóa thị trường và vốn chủ sở hữu.

Khi nhà đầu tư mua cổ phiếu mà Vốn hóa thị trường > Vốn chủ sở hữu thì khi đó P/B>1. Điều đó thể hiện việc công ty sẽ tiếp tục thu về lợi nhuận hoặc tăng trưởng từ hoạt động kinh doanh của họ.

Ngược lại khi P/B<1 đồng nghĩa, công ty có tương lai bấp bênh, khó khăn về tài chính hoặc phá sản…

Với đặc trưng về nguyên tắc kế toán, không công nhận những giá trị vô hình như thương hiệu vào giá trị sổ sách (Book value), trừ việc doanh nghiệp được mua lại. Và chi phí  được hoạch toán vào chi phí liên quan để tạo ra tài sản vô hình của công ty được mua lại.

Nhiều chi phí khác như R&D dù bỏ ra chi phí để sáng tạo nội dung nhằm mang về lợi nhuận trong tương lai, nhưng kế toán có cách tiếp cận thận trọng, nên nó không ghi nhận kết quả trong tương lai, giá trị của tiền bản quyền, dẫn đến sự sai khác của vốn hóa thị trường và vốn chủ sở hữu. Hay thậm chí miếng đất mua cách đây 10 năm, giá đất có thể tăng nhưng giá trị sổ sách vẫn giữ nguyên, trừ khi doanh nghiệp thực hiện biện pháp đánh giá lại giá trị sổ sách.

Trong một môi trường kinh doanh biến đổi nhanh chóng như hôm nay, thì P/B chỉ là một chỉ số định giá trong nhiều chỉ số cần xem xét khi định giá doanh nghiệp, cần phải kết hợp với các chỉ số tài chính khác.

Nhà đầu tư cũng cần xem xét kèm các yếu tố định tính và định lượng để ra những quyết định đầu tư sáng suốt và mang lại lợi nhuận.

Lời Kết :

  • P/B chính là số tiền phải trả cho 1 đồng vốn
  • P/B = Giá trị trường/ Giá trị sổ sách 1 cổ phiếu
  • Nếu mọi yếu tố khác như nhau thì P/B càng thấp càng tốt
  • Nên kết hợp với các chỉ số khác để định giá tốt hơn

Như vậy là thông qua bài viết, bạn đã có được cái nhìn tổng quan và chi tiết nhất về chỉ số P/B là gì cũng như những vấn đề liên quan về nó rồi. dautudungcach.com hy vọng rằng, bài viết đã giúp bạn có thêm một công cụ hữu ích để định giá công ty, từ đó đưa ra những quyết định đầu tư đúng đắn nhất.

Rate this post

Viết một bình luận