Thị trường chứng khoán phái sinh chỉ mới có mặt tại Việt Nam trong những năm trở lại đây. Nhưng nó đã có rất nhiều bước phát triển nhanh chóng vượt bậc, nó đang dần trở nên quen thuộc hơn với các nhà đầu tư Việt Nam. Trong bài viết dưới Đầu Tư Đúng Cách sẽ cùng tổng hợp tất cả thông tin liên quan về chứng khoán phái sinh cho các nhà đầu tư.
Chứng khoán phái sinh là gì?
Chứng khoán phái sinh được mọi người biết đến là một công cụ tài chính, các giá trí của nó phụ thuộc vào giá của một hoặc nhiều tài sản cơ sở khác nhau. Nói cách khác, chứng khoán phái sinh là một hợp đồng tài chính có sự quy định rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của các bên khi tham gia hợp đồng. Với mục tiêu phân tán rủi ro, bản vệ lợi nhuận hay tạo lợi nhuận.
Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh được chia thành 2 dạng chính là hàng hóa như thực phẩm/nông sản, năng lượng…hoặc công cụ tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất, … Đặc biệt, mức giá giao dịch của hợp đồng sẽ được xác định tại thời điểm hiện tại, nhưng thời điểm thực hiện nó lại là một thời điểm cụ thể trong tương lai.
Có thể bạn quan tâm : Chứng quyền là gì? Có nên đầu tư vào chứng quyền hay không?
Đặc điểm của chứng khoán phái sinh
Khi bạn nắm được khái niệm về chứng khoán phái sinh thì điều đó cũng chưa đủ nếu bạn muốn tham gia thị trường này. Bạn cần nắm thêm và hiểu rõ hơn về các đặc điểm của chứng khoán phái sinh, như vậy bạn mới có thể sử dụng loại chứng khoán này sao cho hiệu quả.
Đặc điểm đầu tiên và cũng là đặc điểm nổi bật nhất của chứng khoán phái sinh chính là mối quan hệ với tài sản cơ sở. Và mỗi một chứng khoán phái sinh sẽ được thành lập dựa trên tối thiểu là một tài sản cơ sở. Và giá trị của chứng khoán phái sinh sẽ gắn liền với giá trị của phần tài sản đó.
Nói đặc điểm thứ 2 là nói tới sự không xác nhận quyền sở hữu của chứng khoán phái sinh với tài sản cơ sở. Thay vào đó nó chỉ là sự cam kết về quyền và nghĩa vụ của 2 bên trong hợp đồng vào một thời điểm ở tương lai. Đặc biệt hơn, loại chứng khoán này là một công cụ găn liền với đòn bẩy tài chính. Vậy nên, việc đầu tư vào chứng khoán phái sinh chính là việc đầu tư vào sự biến động giá trị của tài sản đó.
Thứ 3 đó chính là việc đâu tư vào chứng khoán phái sinh ở thời gian đầu không yêu cầu vốn cao. Nó còn có thể thấp hơn rất nhiều so với khi đầu tư vào thị trường tài sản cơ sở. Tuy nhiên, đi kèm với nó là sự rủi ro và rất nhiều các nguy cơ tiềm ẩn khác nhau. Bởi vì, những chênh lệch khác nhau của nhà đầu tư so với thực tế xảy ra.
Chứng khoán phái sinh trên thị trường có những loại nào?
Chứng khoán phái sinh được phân chia dựa vào 2 yếu tố, đó là: Sản phẩm giao dịch và phương thức giao dịch. Căn cứ vào đó, người ta đã chia chứng khoán phái sinh thành các loại sau đây:
- Hợp đồng kỳ hạn: Là hình thức mua bán một tài sản của 2 hoặc nhiều bên. Việc mua bán này xác định mức giá tài sản ở một thời điểm hiện tại nhưng việc thực hiện mua bán thì sẽ xảy ra ở một thời điểm cụ thể trong tương lai.
- Hợp đồng tương lai: Là một giao dịch được thực hiện bởi sở giao dịch chứng khoán và đây là kiểu hợp đồng đã được chuẩn hóa và niêm yết với một kỳ hạn nhất định.
- Hợp đồng quyền chọn: Trong hợp đồng này, người mua là người có quyền nắm giữ hợp đồng quyền chọn nhưng không có nghĩa vụ mua, bán một tài sản cơ sở ở một thời điểm xác định trong tương lại theo mức giá đã được xác định. Trong khi đó, người bán hợp đồng lại có nghĩa vụ thực hiện giao dịch, quyền mua, quyền bán khi người nắm giữ hợp đồng muốn thực hiện quyền của họ.
- Hợp đồng hoán đổi: Là một thỏa thuận giữa 2 hoặc nhiều bên tham gia hợp đồng. Về việc hoán đổi dòng tiền từ các công cụ tài chính trong tương lai. Tại hợp đồng hoán đổi sẽ quy định rõ về thời gian hoàn đồi và công thức tính được sử dụng.
Với rất nhiều loại chứng khoán phái sinh, nhưng tại thị trường Việt Nam hợp đồng tương lai là sản phẩm đầu tiên của chứng khoán phái sinh được niêm yết và giao dịch.
Cách tham gia vào giao dịch phái sinh?
Ngày nào là ngày đáo hạn chứng khoán phái sinh?
Ngày đáo hạn chứng khoán phái sinh – Expiration date nó là ngày có hiệu lực cuối cùng của các hợp đồng phái sinh (Hợp đồng Tương lai hoặc Hợp đồng Quyền chọn). Đây là ngày mà nhà đầu từ phải quyết định sẽ làm gì với vị thế mà mình đang sở hữu.
Khi ở vị thế quyền chọn, người nắm giữ có thể tiến hành thực hiện quyền chọn và đóng vị thế của mình để ghi nhận lãi lỗ. Hoặc họ có thể để nguyên hợp đồng vô giá trị đáo hạn và có ngày đáo hạn cụ thể. Tại ngày đáo hạn hợp đồng sẽ kết thúc giao dịch và được chuyển đổi để thanh toán thành tiền mặt.
Ngày đáo hạn, khách hàng có thể mua thêm hoặc bán hợp đồng cho đến cuối này kết thúc giao dịch. Tại ngày đáo hạn, toàn bộ các vị thế đang mở của hợp đồng đến ngày đáo hạn sẽ được xem như đã đóng và cuối ngày. Và tất cả số tiền lãi hay lỗ sẽ được thanh toàn vào tài khoản của nhà đầu tư.
Với hợp đồng tương lai ngày đáo hạn được quy định cụ thể là vào thứ Năm lần thứ 3 của tháng mà hợp đồng đến ngày đáo hạn.
Có nên đầu tư chứng khoán phái sinh hay không?
Dù hấp dẫn với cơ chế hoạt động linh hoạt cùng sự đa dạng về các dạng sản phẩm, nhưng chứng khoán phái sinh vẫn luôn tồn tại trong mình những khác biệt. Chính những khác biệt đó, khiến cho các nhà đầu tư e ngại liệu có nên đầu tư vào chứng khoán phái sinh hay không?
Rất nhiều nhà đầu tư nhận định đầu tư cổ phiếu tốt hơn đầu tư chứng khoán phía sinh. Vì chứng khoán phái sinh được ví như một ván cược may rủi ở tương lai.
Tuy nhiên, nhà đầu tư không cần lo lắng về vấn đề trên. Dù là chứng khoán phái sinh, cổ phiếu ,.. chúng đều là các sản phẩm chứng khoán và tất nhiên chúng đều tiềm ẩn rủi ro.
Nhưng những rủi ro đó, các nhà đầu tư có thể hạn chế chúng bằng cách: Trau dồi kiến thức mới, tham khảo các báo cáo phân tích từ các công ty chứng khoán, các trang tin tức uy tín,…. Đừng chỉ nhìn vào rủi ro, nhà đầu tư cũng nên nhìn vào những ưu điểm, thế mạnh của chứng khoán phái sinh để đưa ra nhận định nó còn tiềm năng hay không? Có nên đầu tư hay không?…
Chứng khoán phái sinh mang trong mình các ưu điểm là:
- Tránh các rủi ro về sự biến động giá: Việc mua bán tài sản với mức giá ở thời điểm hiện đại giúp các nhà đầu tư lường trước được các sự biến động tăng, giảm giá ở tương lại của một tài sản.
- Tiến hành bán khống chứng khoán: Dù chứng khoán đó không có tài sản cơ sở, nhà đầu tư cũng có thể bán nó.
- Tính thanh khoản cao: Được niêm yết và giao dịch tập trung trên Sở giao dịch chứng khoán nhờ đó chứng khoán phái sinh có tính thanh khoản cao hơn các dòng sản phẩm khác.
- Lợi ích đòn bẩy tài chính: Chỉ cần kỹ quỹ một phần tài sản nhà đầu tư đã có thể giao dịch cổ phiếu có giá trị lớn hơn rất nhiều lần so với số tiền đã ký quỹ.
Đầu tư chứng khoán phái sinh mang lại rất nhiều lợi thế. Nhưng đây là một lĩnh vực đầu tư phù hợp cho các nhà đầu tư đã có kinh nghiệm thực chiến. Các nhà đầu tư nên tìm hiểu nhiều hơn về các công cụ tài chính để có được cho mình những kế hoạch đầu tư hấp dẫn và chính xác nhất ở tương lai.
Đâu là địa chỉ cho bạn đầu tư chứng khoán phái sinh?
Đầu tư chứng khoán phái sinh đang là kênh đầu tư hấp dẫn và thu hút với mọi nhà đầu tư. Nhưng khi tham gia đầu tư thì bạn cần lựa chọn cho mình một người đồng hành. Một nhà đồng hành đáng tin, đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng sẽ giúp cho những đầu tư của bạn thêm phần chính xác hơn.
Lựa chọn những đơn vị sở giao dịch uy tín với hệ thống, mạng lưới giao dịch hiện đại. Cùng đội ngũ nhân viên tư vấn, hỗ trợ tận tâm nhiệt tình là một điều rất quan trọng. Đó sẽ là một cơ sở cho bạn đặt lòng tin và tránh được các rủi ro khi tiến hành đầu tư.
Đặc biệt, trước khi bắt đầu quá trình đầu tư chúng khoán phái sinh chính là việc bắt đầu bằng việc mở tài khoản. Dưới đấy là 5 bước mở tài khoản ở các đơn vị, trung tâm môi giới giao dịch:
Chứng khoán phái sinh đang chứng minh được những ưu điểm, lợi thế vượt trội của mình trước cổ phiếu và trái phiếu. Dù nó mang trong mình rất nhiều các rủi ro, nhưng đó cũng là nơi bạn có thể kiếm được rất nhiều lời lãi khi tham gia thị trường chứng khoán.
Lời Kết
Trên đây là các thông tin về chứng khoán phái sinh là gì có nên đầu tư hay không cho mọi nhà đầu tư cần quan tâm. Hy vọng đây sẽ là những thông tin có ích cho mọi nhà đầu tư, đặc biệt là ác nhà đầu tư mới. Chúc các bạn luôn đầu tư thành công và hiệu quả nhất!
