Thị trường chứng khoán với rất nhiều các mã chứng khoán khác nhau, vô cùng hấp dẫn với các nhà đầu tư. Đặc biệt, là những mã cổ phiếu có tính than khoản cao, đảm bảo nguồn cô tức luôn là lựa chọn hàng đầu và ưu tiên của các nhà đầu tư. Trong số rất nhiều các loại cổ phiếu khác nhau, thì cổ phiếu ESOP là một mã cổ phiếu đặc biệt và được phát hành trên thị trường. Vậy cổ phiếu ESOP là gì? Có nên đầu tư vào cổ phiếu ESOP? Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu sâu hơn trong bài viết này nhé!
Cổ phiếu ESOP

ESOP là gì?
Đây là một mã cổ phiếu cho phép các nhân viên của công ty được phép sở hữu cổ phần của doanh nghiệp đó. Sau khi họ đã có một thời gian gắn bó và đạt được các tiêu chuẩn về sự đóng góp, thời gian cống hiện cho doanh nghiệp đó. Bản chất của ESOP chính là việc người lao động được hưởng các quyền lợi đặc biệt khi đã đáp ứng đủ các tiêu chuẩn của IRS.
ESOP cho phép nhân viên của công ty đó được phép tiền hành tích lũy cổ phiếu của công ty trong suốt thời gian họ làm việc tại công ty. Và tất nhiên họ sẽ được nhận các giá trị tương ứng về cổ phiếu ngay tại thời điểm các nhân viên đó rời đi hoặc nghỉ hưu. Và người lao động sẽ được phép chuyển nhượng lại cổ phiếu đó cho các nhân viên khác hay cho doanh nghiệp của mình.
ESOP chỉ là một phần trong tổng số các cổ phiếu mà công ty tiến hành chào bán. Sự ra đời của cổ phiếu ESOP chính là muốn gắn kết lợi ích của các nhân viên trong công ty với kết quả hoạt động của doanh nghiệp công ty đó. Chúng ta hiểu rằng, khi đã sở hữu và gắn liền lợi ích của mình với lợi ích của mình thì các nhân viên đó sẽ làm việc tốt hơn. Họ sẽ đóng góp nhiều công sức hơn vào quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp công ty có thể sử dụng ESOP vào mục đích phân phối lại các quyền biểu quyết ở trong một công ty, doanh nghiệp.
Và đó là lý thuyết nhưng thực tế thì sử dụng cổ phiếu ESOP còn phức tạp và khó khăn hơn nhiều/. Vì nó găn liền với quyền lợi của nhân viên, của các cổ đông, của HĐQT,… Nên việc phát hành và đầu tư vào cổ phiếu ESOP cần dựa vào nhiều yếu tố khác nhau hơn nữa. Chúng ta sẽ cùng theo dõi tiếp về bài viết này.
Mục đích phát hành cổ phiếu ESOP là gì?
Như đã nói ở trên thì cổ phiếu ESOP được phát hành với mục đích gắn liên quyền lợi của các nhân viên vào quá trình phát triển công ty. Bên cạnh đó, khi một công ty doanh nghiệp phát hành ESOP họ còn nhằm:

Là sự khen thưởng và khích lệ hiệu quả làm việc của nhân viên
Có rất nhiều cách khác nhau mà doanh nghiệp có thể dùng để khen thưởng và khích lệ nhân viên. Sự khen thưởng và khích lệ nhân viên mang tới cho công ty đó nhiều giá trị hơn và thúc đẩy gia tăng động lực làm việc của nhân viên.
Vậy nên, thay vì tiền mặt,… thì các doanh nghiệp tạo động lực cho nhân viên bằng cách cho họ sở hữu một phần công ty. Điều này rất hiệu quả, nó khiến cho các nhân viên có trách nhiệm hơn,hăng say làm việc hơn, cống hiến nhiều hơn cho công ty.
Bên cạnh đó, khi sử dụng cổ phiếu ESOP các nhân viên trong công ty sẽ giảm đi một phần thuế thu nhập cá nhân. Và đặt biệt, khi sở hữu một phần cổ phiếu công ty thì nhân viên sẽ có trách nhiệm làm việc tốt hơn dể công ty tăng trưởng ổn định và bảo đảm toàn bộ lợi ích cho công ty cũng như chính mình.
Khi công ty phát triển thì họ sẽ nhận được khoản lợi nhuận từ cổ phiếu ESOP cao hơn.
Các doanh nghiệp có thể gia tăng vốn chủ sở hữu hiệu quả
Thay vì tiền mặt mà bằng cổ phiếu ESOP thì các công ty,doanh nghiệp sẽ đảm bảo được vốn chủ sở hữu. Từ đó công ty có thể sử dụng vào việc đầu tư hay tái đầu tư, điều chỉnh máy móc, trang thiết bị.
Điều đặc biệt, là dù người là động là người sở hữu số cổ phiếu ESOP tuy nhiên các doanh nghiệp vẫn được phép sử dụng quỹ này vào các múc đích đầu tư. Nhằm tăng giá trị doanh nghiệp và mục đích sâu hơn là tăng giá trị cổ phiếu trong tương lai.
Bên cạnh đó, khi người lao động nghỉ hưu hay rời công ty họ có thể chuyển nhượng cổ phiếu ESOP này cho những người lao động khác hay cho chính công ty theo giá cổ phiếu của thị trường. Vậy nên, vốn chủ sổ hữu dưới hình thức cổ phiếu ESOP luôn được đảm bảo và duy trì theo thời gian. Đây là một điều rất quan trọng và được các công ty rất quan tâm và chú trọng tới.
Những điều kiện phát hành cổ phiếu ESOP là gì?
Để được phát hành cổ phiếu ESOP thì công ty đó cần đáp ứng các điều kiện sau đây:
- Đó là công ty đại chúng và đại hội đồng cổ đông đã thông qua và động ý phát hành cổ phiếu. Và các cổ phiếu này đã được triển khai và có kế hoạch phát hành.
- Số lượng cổ phiếu ESOP được phát hành không được vượt qua 5% tổng số lượng cố phiếu đang lưu hành trên thị trường chứng khoán của doanh nghiệp đó trong vòng 12 tháng.
- Các tiêu chí lựa chọn, nguyên tắc đánh giá, xét duyệt cho phép người lao động được hưởng cổ phiếu ESOP phải được công bố minh bạch, rõ ràng.
- Công bố minh bạch các phương pháp, nguyên tắc xác định về số lượng cổ phiếu ESOP trong mỗi lần phát hành. Và đi kèm với nó là thông tin chi tiết về những người lao động được hưởng theo chính sách cổ phiếu ESOP.
- Nguồn tài chính, nguồn vốn nào dành cho chương trình ESOP phải được công bố rõ ràng và phải dựa theo số liệu trong báo cáo tài chính đã được kiểm toán gần nhất.
- Với những tập đoàn, công ty mẹ phát hành ESOP thì nguồn vốn thực hiện không được vượt quá mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối. Và các công ty con sẽ cần căn cứ vào báo cáo tài chính của công ty mẹ để tiến hành triển khai chương trình ESOP tới những người lao động.
Những lợi ích phát hành ESOP là gì?
Hiện nay, các doanh nghiệp công ty đang rất ưa chuộng giải pháp phát hành cổ phiếu ESOP. Vậy việc phát hành cổ phiếu ESOP mang tới những lợi ích gì?
Lợi ích đối với người lao động
Một người lao động để được nằm vào danh sách nhận cổ phiếu thường ESOP thì họ cần đáp ứng các điều kiện tiêu chuẩn mà doanh nghiệp đó đưa ra. Gồm:
- Đó là những nhân viên làm việc có năng lực, có thành tích và những đóng góp cho doanh nghiệp được coi trọng, đánh giá cao. Đó cũng chính là tiêu chí khẳng định vị trí năng lực của nhân viên đó ở trong công ty.
Và khi nhân viên đó được nhận cổ phiếu ESOP thì họ sẽ được nhận các lợi nhuận dài hạn đến từ cổ phiếu của công ty. Giá trị công ty tăng thì cổ tức nhận được sẽ gia tăng. Và đây là một nguồn thu thụ động cho các nhân viên , người lao động.
Lợi ích đối với doanh nghiệp
Với một doanh nghiệp, công ty việc phát hành cổ phiếu ESOP sẽ mang lại cho họ rất nhiều lợi ích khác nhau. Phải kế tới như:
- Đó được xem là một giải pháp hoàn hảo cho các công ty trong việc giữ chân những người lao động có năng lực, có thành tích tốt.
- Một giải pháp cho bộ máy vận hành và phát triển công ty bền vững về lâu dài.
- Doanh nghiệp, công ty không cần sử dụng tiền mặt để làm quà tặng trực tiếp cho những nhân viên có thành tích xuất sắc. Mà đó là dựa vào nguồn lợi nhuận lâu dài từ quá trình hoạt động, quá trình kinh doanh của công ty, doanh nghiệp đó.
- Công ty không bị tiêu hao tiền mặt mà vẫn có một khoản tiền lớn cho quá trình sử dụng vốn tiếp theo. Phục vụ cho các mục đích đầu tư, mở rộng mô hình kinh doanh.

Những rủi ro khi phát hành ESOP là gì?
Phát hành cổ phiếu ESOP nó không chỉ mang tới những lợi nhuận cho công ty, các doanh nghiệp. Mà đó còn khiến cho các công ty doanh nghiệp phải đối mặt với rất nhiều các rủi ro như:
Khiến cho cổ phiếu của doanh nghiệp bị loãng
Việc phát hành cổ phiếu ESOP yêu cầu các doanh nghiệp cần tuân thủ và cân đối các nguyên tắc trong phát hành cổ phiếu. Vì việc phát hành cổ phiếu sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp lên lợi ích của cổ động. Và một khi cổ phiếu ESOP được phát hành nó sẽ gây ảnh hưởng tới giá trị cổ phiếu trên thị trường.
Nếu một doanh nghiệp phát hành cổ phiếu ưu đãi ESOP quá nhiều nó sẽ khiến cho giá trị cổ phiếu thường bị giảm. Và nó sẽ gây tác động lớn tới tâm lý và quyết định đầu tư các các nhà đầu tư vào doanh nghiệp.
Mang tới nhiều rủi ro cho việc quản trị doanh nghiệp
Khi cổ phiếu ESOP được phát hành thiếu minh bạch và có dấu hiệu lạm dụng. Nó sẽ gây nên những ảnh hưởng lớn tới việc quản trị doanh nghiệp. Khi có những dấu hiệu đó nó sẽ tác động tới quyền quản trị trong công ty nếu như các thế lực xấu lợi dụng quá trình phát hành cổ phiếu ESOP.
Quá trình phát hành cổ phiếu ESOP cũng là một nguyên nhân gây nên sự xung đột mâu thuẫn trong các cổ đông và lãnh đạo công ty. Nó chính là nguyên nhân gián tiếp ảnh hưởng tới quá trình vận hành và phát triển của một doanh nghiệp.
Có nên đầu tư vào cổ phiếu ESOP?
Cổ phiếu ESOP được phát hành bởi các công ty đại chúng và nó có giá trị tương đương như các cổ phiếu hiện hành. Vậy nên rất nhiều nhà đầu tư phân vân việc vó nên đầu tư vào cổ phiếu ESOP hay không?

Như đã nói ở trên thì cổ phiếu ESOP được phát hành khi đã đáp ứng đầu đủ các điều kiện và có kèm theo danh sách nhân viên được mua cổ phiếu đó. Những nhân viên mua cổ phiếu ESOP sẽ được mua với giá ưu đãi.
Tìm hiểu thêm : Cách nhận biết cổ phiếu tiềm năng hay không?
Vậy nên , tùy thuộc vào quy định, điều kiện của mỗi một doanh nghiệp mà cổ phiếu ESOP sẽ được chia thành: Cổ phiếu esop dạng hạn chế và cổ phiếu ESOP tự do chuyển nhượng.
Nếu bạn là một nhà đầu tư thường và không phải là thành viên của các doanh nghiệp thì cổ phiếu ESOP không phải là lựa chọn đầu tư lý tưởng. Vì theo quy định của các công ty thì thường cổ phiếu ESOP sẽ không được phát hành ra bên ngoài. Và nó chỉ được chuyển nhượng, lưu thông trong nội bộ của doanh nghiệp.
Kết luận
Phát hành cổ phiếu ESOP một giải pháp giúp cho các doanh nghiệp giữ chân những nhân lực chất lượng và mang tới lợi ích về vốn cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, những rủi ro có thể gặp phải cũng là điều các doanh nghiệp cần căn nhắc.
Phát hành cổ phiếu những vẫn đảm bảo được lợi nhuận của công ty là quá trình lên chiến lược và những kế hoạch rõ ràng.Qua bài viết Cổ phiếu ESOP là gì? Có nên đầu tư vào cổ phiếu ESOP không? Hy vọng những thông tin trên đây mà chúng tôi chia sẻ sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về cổ phiếu ESOP là gì, cùng những đặc trưng, tính chất của loại cổ phiếu này.