Lưu ký chứng khoán là gì? Nguyên tắc lưu ký chứng khoán cần nắm vững

Các nhà đầu tư chứng khoán luôn thắc mắc về: Lưu ký chứng khoán là gì? Vì sao chúng ta cần phải tiến hành lưu ký chứng khoán? Những nguyên tắc trong quá trình lưu ký chứng khoán?,… Những vấn đề trên chúng tôi sẽ giải đáp cho các bạn trong bài viết này. Hãy cùng dautudungcach.com theo dõi và khám phá các thông tin bổ ích trong bài viết này thôi nào!

Lưu ký chứng khoán là gì?

Khái niệm lưu ký chứng khoán

Trên thị trường chứng khoán hoạt đông đầu tiên để các nhà đầu tư đáp ứng được điều kiện giao dịch chính là lưu ký chứng khoán. Hoạt động lưu ký chứng khoán bao gồm: Nhận ký gửi, bảo quản an toàn, chuyển giao và ghi nhận các quyền sở hữu.

Trên hệ thống tài khoản lưu ký chứng khoán những quyền sở hữu chứng khoán của khác hàng gồm: quyền bỏ phiếu; quyền nhận lãi, vốn gốc trái phiếu; quyền nhận cổ phiếu thưởng, cổ tức bằng cổ phiếu, cổ tức bằng tiền; quyền mua cổ phiếu phát hành thêm; quyền chuyển đổi trái phiếu chuyển đổi… Các hoạt động này được quản lý bởi Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD). Nhằm quản lý và đảm bảo các quyền lợi lợi ích liên quan tới các mã chứng khoán của các nhà đầu tư, nhà sở hữu chứng khoán.

Trong khi đó chứng khoán lưu ký là chứng khoán thông qua quá trình lưu ký chứng khoán tại các hệ thống lưu ký chứng khoán. Chứng khoán lưu ký là một phần thuộc vào lưu ký chứng khoán. Các nhà đầu tư cần lưu ý và nắm rõ về lưu ký chứng khoán và chứng khoán lưu ký.

Hệ thống chứng khoán lưu ký bao gồm Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) và Thành viên lưu ký chứng khoán. Và chứng khoán lưu ký là một loại chứng khoán được thực hiện giao dịch trên thị trường chứng khoán.

Tìm hiểu thêm : Cổ phiếu là gì? Cách đầu tư cổ phiếu thông minh cho mọi nhà đầu tư

Phí lưu ký chứng khoán là gì?

Lưu ký chứng khoán được thực hiện theo nguyên tắc tại Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD). Những khách hàng được thực hiện lưu ký thì họ vừa là những khách hàng tại VSD vừa là các thành viên lưu ký và tái lưu ký tại VSD.

Phí lưu chí chứng khoán là một khoản phí được nộp tại VSD. Nó giúp cho các chủ tài khoản chứng khoán được bảo bảo các quyền lợi của mình tại các công ty chứng khoán trên thị trường Việt Nam.

Các khoản phí này sẽ được thực hiện vào ngày cuối của các tháng. Và lúc này các công ty chứng khoán sẽ tính toán và tiến hành thu phí của toàn bộ khách hàng. Và sau đó các công tuy chứng khoán sẽ tiến hành nộp cho VSD.

Hiện nay, trên thị trường chứng khoán Việt Nam có 2 cấp quản lý bao gồm:

• Cấp 1: Cơ quan nhà nước làTrung tâm lưu ký chứng khoán (VSD). Đây là đơn vị tiến hành quản lý các công ty chứng khoán và các ngân hàng lưu ký.
• Cấp 2 : Các công ty chứng khoán và ngân hàng lưu ký. Họ là người sẽ quản lý khách hàng của mình là các cá nhân, tổ chức đầu tư chứng khoán. Và 2 đơn vị này sẽ là người đi thu hộ phí lưu ký chứng khoán thay cho VSD.

Vì sao chúng ta cần phải tiến hành lưu ký chứng khoán?

Trong các giao dịch chứng khoán thì hoạt động lưu ký chứng khoán là một việc làm rất cần thiết và quan trọng trong các giao dịch chứng khoán trên thị trường.  Sự quan trọng và cần thiết này là bởi các lý do sau:

• Thứ nhất: Nhờ có lưu ký chứng khoán mà các chứng chỉ chứng khoán của các nhà đầu tư đảm bảo được sự cất giữ an toàn. Nó được lưu trữ tại VSD và sẽ được ghi nhận vào tài khoản lưu ký chứng khoán do nhà đầu tư đứng tên.
• Thứ hai: Các giao dịch chứng khoán sẽ tự động tăng hoặc giảm. Các nhà đầu từ không cẩn phải thực hiện trao tay các chứng chỉ chứng khoán đó là nhờ vào lưu ký chứng khoán. Chứng khoán không cần phải chờ đợi mà nó sẽ được thực hiện tự động.
• Thứ ba: Nhờ có lưu ký chứng khoán giúp các nhà đầu từ không cần tốn chi phí cho các hoạt động in ấn chứng chỉ chứng khoán hay các hoạt động bảo quản chứng chỉ chứng khoán. Đồng thời giúp cho các chứng chỉ chứng khoán khỏi các sự hư hỏng hay sự đánh mất hoặc làm thất lạch các chứng chỉ chứng khoán.
• Thứ tư: Thị trường chứng khoán tránh được những rủi ro không đáng có trong các hoạt động giao dịch trên thị trường.
• Thứ năm: Khi có lưu ký chứng khoán mà các nhà đầu tư và thị trường chứng khoán luôn đảm bảo thanh toán nhanh chóng và tăng vòng quay vốn khi cần
• Thứ sáu: Thực hiện các giao dich đơn giản nhan chóng bằng điện thoại hoặc máy tính như : Các hoạt động rút tiền, thanh toán, chuyển tiền, chuyển nhường,…

Nguyên tắc lưu ký chứng khoán là gì?

Chúng ta không thể bỏ qua rằng các chứng khoán cần đảm bảo quá trình lưu ký chứng khoán riêng. Những nguyên tắc riêng và mọi nhà đầu tư cần phải tuân theo là:

1. Trong lưu ký chứng khoán các chủ thể bao gồm: Những Khách hàng có nhu cầu lưu ký chứng khoán, các thành viên lưu ký chứng khoán, trung tâm lưu ký chứng khoán.
2. Lưu ký chứng khoán sẽ được thực hiện qua 2 giai đoạn: Một là khách hàng muốn lưu ký chứng khoán thì họ cần là thành viên lưu ký. Hai là, tại VSD các thành viên tiến hành tái lưu ký chứng khoán.
3. Tại trugn tâm lưu ký chứng khoán thì các thành viên sau khi đã mở tải khoản lưu ký. Thì VSD sẽ tiến hành nhận tại lưu ký chứng khoán từ những thành viên đã được ủy quyền. Để tiến hành ủy quyền những người đó cần là người được uỷ quyền thực hiện các nghiệp vụ liên quan tới hoạt động đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán.
4. Từ thời điểm trung tâm lưu ký chứng khoán tiến hành hoặc toán chứng khoán thì hoạt động lưu ký chứng khoán sẽ có hiệu lực .

Cách mở tài khoản lưu ký chứng khoán

Mở tài khoản lưu ký chứng khoán đã được quy định sẵn theo Khoản 3 Điều 24 Thông tư 05/2015/ TT – BTC. Mở tài khoản lưu ký chứng khoán đối với các nhà đầu tư chứng khoán sẽ được thực hiện như sau:

“a) Tại mỗi thành viên lưu ký, nhà đầu tư chỉ được mở một (01) tài khoản lưu ký chứng khoán;

b) Nhà đầu tư là tổ chức, cá nhân nước ngoài mở tài khoản lưu ký chứng khoán tại thành viên lưu ký sau khi đăng ký mã số giao dịch chứng khoán theo quy định của pháp luật có liên quan.”

Theo quy định thì việc mở tài khoản lưu ký chứng khoán sẽ không được quy định về các giấy tờ chứng minh chủ sở hữu. Tuy nhiên, thực tế các nhà đầu tư muốn mở tài khoản lưu ký chứng khoán thì sau đó các nhà đầu tư sẽ nhận được: 01 bản hợp đồng về mở tài khoản giao dịch chứng khoán, 01 thẻ có tên khách hàng mở tài khoản và trên đó sẽ có số tài khoản để thực hiện các giao dịch chứng khoán.

Những điều cần lưu ý trong hoạt động lưu ký chứng khoán là gì?

Trong quá trình lưu ký chứng khoán các nhà đầu tư cần lưu ý các vấn đề sau:

• Trung tâm giao dịch chứng khoán sẽ có các thành viên  chỉ định và ciệc lưu ký chỉ được thực hiện tại các thành hoặc tại trung tâm giao dịch chứng khoán.
• Các công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại nhận được sự cấp phát hoạt động lưu ký và đã đăng ký thành viên thì đó là những thành viên của lưu ký chứng khoán.
• Mỗi một nhà đầu tư chỉ được mở duy nhất một tài khoản lưu ký tại một thành viên của lưu ký chứng khoán.
• Nhằm tránh các tính huống xấu ra sau này, các nhà đầu tư cần cung cấp địa chỉ liên lạc chính xác và thật rõ ràng và đầy đủ nhất khi tiến hành thực hiện các hoạt động mở tài khoản lưu ký.
• Chủ sở hữu chứng khoán (kể cả cổ phiếu vô danh) sẽ là người đúng tên chính cho lưu ký chứng khoán.
• Chứng chỉ chứng khoán và số xê-ri của chủ sở hữu đã đăng ký tổ chức phát hành về quyền sở hữu tại phải là một số xê-ri của tờ duy nhất
• Tổng số dư trên các tài khoản lưu ký chứng khoán của các nhà đầu tư và khách hàng đã tiến hành mở tại các thành viên lưu ký. Nó phải luôn trung khớp với số dư của tài khoản lưu ký của các thành viên lưu ký đó đã mở tại Trung tâm lưu ký chứng khoán -VSD. Và công việc quản lý nó sẽ được Trung tâm lưu ký chứng khoán tiến hành quản lý.
• Những trường hợp Chứng chỉ chứng khoán bị các vấn đề như: Hỏng, nhòe,… và không thể nhận diện được các thông tin cá nhân thì nó sẽ bị từ chối lưu ký.
• Những trường hợp chứng chỉ chứng khoán được các nhà đầu tư thông báo là: Mất cắp, bị giả mạo,… thì cơ quan có thẩm quyền và cơ quan phát hành sẽ tiến hành tạo giữ để xử lý
• Với các quyền được hưởng về cổ tức, lãi trái phiếu, cổ phiếu thưởng,… Người đồng sở hữu chứng khoán sẽ ủy quyền cho Trung tâm giao dịch chứng khoán nhận thay các quyền thưởng trên.

Lưu ký trong chứng khoán có mất phí không?

Một câu hỏi khác cũng khiến nhiều người băn khoăn, đó là lưu ký chứng khoán có thu phí hay không. Hiện nay, phí lưu ký sẽ được chia thành nhiều loại khác nhau.

• Đối với các loại chứng khoán như chứng chỉ quỹ, cổ phiếu, chứng quyền, mức phí sẽ là 0,4 đồng / cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền / tháng.
• Đối với chứng khoán là trái phiếu, mức phí sẽ là 0,2 đồng / trái phiếu / tháng.

Người nộp phí lưu ký chứng khoán cho trung tâm VSD là thành viên lưu ký hoặc tổ chức mở tài khoản lưu ký và nộp hàng tháng, trước ngày 15 của tháng tiếp theo.

Lời Kết

Trên đây tổng hợp các thông tin mà Đầu Tư Đúng Cách về lưu ký chứng khoán cũng những thông tin xung quanh và liên quan tới lưu ký chứng khoán. Hy vọng trên đây sẽ là những thông tin bổ ích cho các nhà đầu tư chứng khoán đang quan tâm. Và từ đây bạn sẽ có được thêm nhiều các thông tin bổ ích và có thể giải đáp được những thắc mắc của mình liên quan về vấn đề lưu ký chứng khoán.