Tỷ giá hối đoái một thuật ngữ vô cùng quen thuộc và luôn đi cùng với các ngoại tệ. Khi nền kinh tế đang mở cửa và hội nhập, toàn cầu hóa nó khiến cho nhu cầu trao đổi tiền tệ giữa các nước gia tăng mạnh hơn. Các tỷ giá hối đoái được tính toán, xác định theo một công thức nhất định. Và có vai trò vô cùng quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu. Vậy tỷ giá hối đoái là gì? Nó có vai trò gì? Những yếu tố ảnh hưởng tới tỷ giá hối đoái,… Trong bài viết dưới đây Dautudungcach.com sẽ giải đáp tất cả các vấn đề trên. Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây nhé!
Tổng quan về tỷ giá hối đoái
Tỷ giá hối đoái đang một trong những thuật ngữ phổ biến và được quan tâm nhất hiện nay. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều người chưa hiểu rõ về khái niệm tỷ giá hối đoái là gì, cách phân loại tỷ giá hối đoái,… Đẻ sâu hơn về tỷ giá hối đoái, trước tiên chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu khái niệm và cách phan loại tỷ giá hối đoái.
Tỷ giá hối đoái là gì?
Tỷ giá hối đoái – Currency Exchange Rate, nó là một tỷ lệ về mức giá chênh lệch giữa đồng tiền của 2 quốc gia khác nhau. Đây là một khoảng tỷ lệ giữa hai đồng tiền khác nhau của hai quốc gia. Nói cách khác, nó chính là số tiền mà các ca nhân có thể dùng nó đề mua được một đơn vị ngoại tệ của một đát nước khác, một đất nước bất kỳ trên thế giới. Hiện nay, các nhà đầu tư, các nhà tài chính còn gọi tỷ giá hối đoái là tỷ giá.
Bên cạnh đó, tỷ giá hối đoái nó còn thể hiện mối quan hệ giữa đồng tiền của 2 quốc gia khác nhau, nó được lập dựa theo một số các tiêu chuẩn nhất định. Trước đây, phần lớn các quốc gia thường sử dụng vàng để làm quy chuẩn để xem xét tỷ giá hối đoái. Vậy nên, tỷ giá hối đoái còn được xem là sự so sánh mức tiền vàng của 2 quốc giá khác nhau.
Tuy nhiên, giai đoạn từ những năm đầu thế kì 19, thay mì sử dụng vàng, người ta đã sử dụng giá trị đồng tiền để so sánh và hình thành nên tỷ giá giữa 2 quốc giá. Vì sự phổ biến của tiền giấy nên bản vàng đã không còn được sử dụng trong thiết lập tỷ giá hối đoái. Vậy nên, để có thể so sánh sức mạnh của 2 đồng tiền của 2 quốc gia khác nhau. Nó chính là quá trình dựa trên sức mua của 2 loại tiền khác nhau.
Năm 1997, theo luật ngân hàng nhà nước Việt Nam tỷ giá hối đối là tỷ lệ giữa giá trị tiền Việt Nam với tiền các nước khác. Tỷ giá hối đoái thường được điều tiết và xác định dựa trên cơ sở cung cầu ngoại tệ và do ngân hàng nhà nước điều tiết. Và tỷ giá này được xác định và công bố do cơ quan nhà nước và ngân hàng nhà nước Việt Nam.
Ví dụ: Hiện nay, tỷ giá ngoại tệ giữa đồng USD và đồng Việt Nam là:
1USD/VND = 22.930 VNĐ
Trong ví dụ trên nó sẽ có quy ước như sau: Đồng đứng trước – đồng USD là đồng tiền yết giá. Trong khi đó đồng tiền đứng sau – đồng VNĐ nó là đồng tiền định giá.
Đặc biệt, lưu ý rằng tỷ giá hối đoái là một loại mức giá vô cùng đặc biệt. Mức giá này nó chỉ được dùng cho tiền tệ, những với các sản phẩm hàng hóa sẽ không sử dụng tỷ giá (mức giá) này.
Có thể bạn quan tâm :
Phân loại tỷ giá hối đoái
Trên thị trường hối đoái chúng được phân loại thành rất nhiều loại khác nhau. Với một cách phân loại khác nhau chúng sẽ có những tỷ giá tương đường với những thông tin đặc điểm riêng. Dưới đây sẽ là một số cách phân loại tỷ giá hối đoái phổ biến nhất. Chúng tôi xin được giới thiệu tới các bạn cụ thể như sau:
Căn cứ vào đối tượng
Tùy thuộc vào đối tượng của tỷ giá hối đoái người ta phân chi tỷ giá hối đoái thành 2 loại là:
- Tỷ giá chính thức: Đây là tỷ giá do ngân hàng trung ương xác định và công bố ra bên ngoài. Và nó sẽ được các tổ chức tín dụng, các ngân hàng căn cứ vào, dựa vào để có thể xác định tỷ giá mua bán ngoại tệ cho mình. Đây cũng là điều để hiểu bạn có thể nhận ra khi các ngân hàng có sự chênh lệch và khác nhau về tỷ giá hối đoái.
- Tỷ giá thị trường: Đây là một tỷ giá được hình thành trên thị trường ngoại hối và nó được dựa trên quan hệ cung cầu của thị trường. Và thường thì tỷ giá hối đoái thị trường sẽ cao hơn tỷ giá hối đoái chính thức.
Căn cứ trên kỳ hạn thanh toán
Bên cạnh việc căn cứ vào đối tượng, tỷ giá hối đoái được lạp ra nó còn được căn cứ vào kỳ hạn thanh toán. Và nó cũng được chia thành 2 loại là:
- Tỷ giá giao ngay (SPOT): Đây là tỷ giá về các đồng tiền ngoại tệ với nhau nó được các tổ chức tín dụng tiến hành niên yết ngay tại thời điểm giao dịch diễn ra. Và đôi khi nó còn là một tỷ giá được tạo ra do 2 bên mua bán tiến hành thỏa thuận với nhau. Đây là một tỷ giá được chính tổ chức tín dụng niêm yết tại thời điểm diễn ra giao dịch. Hoặc cũng có thể do các bên liên quan thỏa thuận với nhau.
- Tỷ giá giao dịch kỳ hạn (FORWARDS): Là một tỷ giá giao dịch do chính tổ chức tín dụng đề ra và tiến hành thỏa thuận với các bên liên quan. Nó được tiến hành ngay tại thời điểm ký kết hợp đồng.
Tuy nhiên, tỷ giá này được lập ra phải nằm trong biểu độ giá do ngân hàng nhà nước ban hàng và đề ra. Và tỷ giá này sẽ không quá chênh lệch và khác biệt so với biểu giá chung của ngân hàng nhà nước.
Dựa vào giá trị của tỷ giá
Một cách tiếp theo là căn cứ vào giá trị của các tỷ giá. Và khi dựa vào giá trị của tỷ giá chúng ta sẽ phân loại tỷ giá thành 2 loại chính là:
- Tỷ giá hối đoái danh nghĩa: Đây là một tỷ giá thể hiện cho giá trị hiện tại của các đồng tiền. Và nó không bị ảnh hưởng bởi quá trình lạm phát của nền kinh tế.
- Tỷ giá hối đoái thực: Đây là một tỷ giá được thành lập và có tính toán tới các yếu tố về lạm phát, sức mua, sức tiêu thụ,… Và đây cũng là một yếu tố khiến cho tỷ giá hối đoái thực trở thành một tỷ giá đại diện cho mức độ cạnh tranh quốc tế của các đồng tiền tệ mỗi quốc giá với nhau.
Dựa trên phương thức chuyển ngoại hối
Với mỗi một phương thức chuyển ngoại hối của các tổ chức nó cũng sẽ là một căn cứ để thiết lập và tạo ra tỷ giá ngoại hối. Dựa vào đó nó có 2 tỷ giá ngoại hối là:
- Tỷ giá điện hối
- Tỷ giá thư hối
Dựa trên thời điểm giao dịch ngoại hối
Khi dựa vào thời điểm giao dịch ngoại hối thì tỷ giá mua bao giờ cũng thấp hơn tỷ giá bán ra. Và sự chênh lệch giữa tỷ giá mua vào và tỷ giá bán ra sẽ được xem là một khoản lợi nhuận cho các đơn vị kinh doanh ngoại hối.
- Tỷ giá mua: Là tỷ giá mà bên ngân hàng mua được niêm yếu tại thời điểm giao dịch.
- Tỷ giá bán: Là tỷ giá được ngân hàng niêm yết tại thời điểm bán ra.
Các loại tỷ giá khác
Ngoài các loại tỷ giá hối đoái trên, chúng ta còn cần chú ý tới một số các tỷ giá hối đoái khác như:
- Bilateral Exchange Rate – Tỷ giá hối đoái song phương: Đây là một tỷ giá được lập dựa trên giá của đồng tiền này so với đông tiền kia. Tuy nhiên, trong tỷ giá này nó không đề cập tới vấn đề lạm phát.
- Nominal Efective Exchange rate – Tỷ giá hối đoái hiệu dụng: Đây là tỷ giá được tính dựa trên chỉ số trung bình của đồng tiền này so với đồng tiền kia.
Vai trò của tỷ giá hối đoái
Với nền kinh tế tỷ giá hối đoái có vai trò rất quan trọng. Đó là một công cụ hoàn hảo cho các nhà kinh tế, các nhà đầu tư nhận định về:
- Tỷ giá hối đoái giúp cho các giao dịch, các hoạt động đầu tư có thể So sánh sức mua của đồng tiền. Sức mua của đông nội tệ và ngoại tệ, đòng thời nói lên giá cả hàng hóa trong nước và ngoài nước.
- Tác đông tới khả năng xuất nhập khẩu: Khi tỷ giá hối đoái tăng nó đồng nghĩa với việc hàng- hóa xuất khẩu của quốc gia đó thấp. Tăng sự cạnh tranh thị trường và từ đó thu hút được nhiều ngoại tên hơn cho quốc giá đó. Góp phần vào quá trình điều chỉnh cán cân thương mại và cán cân thanh toán quốc tế. Khi tỷ giá hối đoái tăng đồng nghĩa với việc quốc giá đó chó lượng hàng hóa xuất khẩu thấp.
- Khi tỷ giá hối đoái tăng nó đồng nghĩa với việc sức mua nội tệ giảm. Khiến cho hàng hóa nhập khẩu đắt hơn và nó kéo theo sự lạm phát. Nếu như tỷ giá hối đoái giảm nó khiến cho hàng hóa nhập khẩu rẻ và có thể khó xuất hiện tình trạng lạm phát.
Những nhân tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái là gì?
Tỷ giá lạm phát có rất nhiều yếu tố khác nhau ảnh hưởng tới nó. Một số các yếu tố tiêu biểu là:
- Yếu tố lạm phát: Là một yếu tố tác động đến các hoạt động thương mại quốc tế. Từ đó nó sẽ ảnh hưởng tới, ảnh hưởng trực tiếp lên nhu cầu về ngoại tệ. Khi ảnh hưởng, tác động tới ngoại tệ chính là đã tác động tới tỷ giá hối đoái.
- Lãi suất: Lãi suất sẽ tác động tới các hoạt động đầu tư nước ngoài đặc biệt là chứng khoán. Và chính sự thay đổi lãi suất này sẽ ảnh hưởng và tác động trực tiếp đến tỷ giá hối đoái.
- Thu nhập: Thu nhập bình quân của mỗi quốc gia sẽ tác độn trực tiếp hoặc gián tiếp tới tỷ giá hối đoái.
- Trao đổi thương mại: Yếu tố thương mại tác động tới sự tăng trưởng kinh tế và cán cân thanh toán quốc tế của mỗi quốc gia.
Chính sách tỷ giá hối đoái là gì
Chính sách tỷ giá hối đoái là một động thái can thiệp của ngân hàng trung ương vào quá trình điều tiết tỷ giá. Nhằm mục đích duy trì sự ổn định của tỷ giá và luôn duy trì được tỷ giá ổn định nhất. Đáp ứng phù hợp với các chiến lược phát triển kinh tế của mỗi quốc gia.
Các ngân hàng trung ương sẽ can thiệt vào quá trình điều tiết tỷ giá hối đoái với mục tiêu chính là:
- Đảm bảo sự ổn định của giá cả bằng các điều tiết hợp lý
- Duy trì các an ninh xã hội, đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế
- Đảm bảo sự cân bằng của cán cân vãng lai
Và thường thì ngân hàng nhà nước sẽ tiến hành các điều chỉnh tỷ giá hối đoái bằng các công cụ là:
- Công cụ trực tiếp: các ngân hàng nhá nước tác động tới tỷ số ngoại hối trực tiếp vào việc điều chỉnh tỷ giá thấp hơn hoặc cao hơn so với tỷ giá trung bình được ngân hàng duy trì. Hay đó là những chính sách tăng mua bán, tăng kết nối với ngoại tệ khi thị trường ngoại tệ giảm mạnh.
- Công cụ gián tiếp: Các công cụ gián tiếp sẽ không tác động nhanh tới tỷ giá ngoại hối như các công cụ trực tiếp. Nhưng các công cụ này sẽ tác đông rộng hơn nhờ vào các điều chỉnh về: Lãi suất chiết khấu, điều chính thuế, điều chỉnh hạn ngạch, điều chỉnh giá.
- Công cụ đặc biệt: Bên cạnh 2 cộng cụ điều chỉnh trực tiếp và gián tiếp tới tỷ giá ngoại hối. Ngân hàng trung ương còn có thể điều chỉnh tỷ giá ngoại hối bằng các công cụ đặc biệt. Công cụ đặc biệt chính là quá trình tác động và điều chỉnh về tỷ lệ dự trữ ngoại tệ. Hay các biện pháp tiến hành áp dụng với tiền gửi ngoại tên mức lãi suất thấp cùng với đó là các quy định về mức tối đa với các ngoại tệ.
Đôi khi ngân hàng trung ương có thể dùng cả 2 công cụ để tiến hành điều chỉnh tỷ giá ngoại hối. Nhằm mục đích tác động nhanh, hiệu quả, lâu dài. Tuy nhiên, để có thể sử dụng hiệu quả và tốt nhất các công cụ điều chỉnh tỳ giá ngoại hối nó cần sự điều chỉnh và phối hợp của nhiều thành phần khác nhau.
Lời Kết
Trên đây là các thông tin về tỷ giá hối đoái là gì, các yếu tố ảnh hưởng tới tỷ giá hối đoái, cùng các thông tin liên quan về tỷ giá hối đoái. Hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp ích cho bạn.
